Wezwanie do zapłaty za fakturę

Pierwszy krok, który należy poczynić w celu odzyskania pieniędzy z faktury, jest skierowanie do dłużnika wezwania do zapłaty. Należy w nim wskazać wysokość należności, z jakich faktur ona wynika, podać numer konta na które dłużnik ma przelać zaległe pieniądze. Wezwanie do zapłaty ma nie tylko to znaczenie, że może doprowadzić do uregulowania długu przez nierzetelnego klienta, ale jest to także istotne z perspektywy kolejnego kroku, jakim jest złożenie pozwu. Zgodnie z jednym z wymogów pozwu o zapłatę jest właśnie wskazanie możliwości polubownego rozwiązania sporu – co czyni właśnie przedmiotowe wezwanie.

Jak odzyskać pieniądze za fakturę?

Zgodnie z powyższym, na brak zapłaty za fakturę w pierwszej kolejności należy odpowiedzieć wezwaniem do zapłaty. Następnie, jeżeli nie odniesie ono skutku, konieczne jest złożenie pozwu do sądu. Co jednak potem?

Zakładając, że sprawa została wygrana i sąd zasądził na naszą rzecz dochodzoną należność, kolejnym krokiem jest wystąpienie do sądu o nadanie klauzuli wykonalności na nakazie zapłaty lub wyroku i skierowanie wniosku egzekucyjnego do komornika. Klauzula wykonalności jest takim specjalnym „zaświadczeniem” z sądu, że wyrok nadaje się do egzekucji.

We wniosku egzekucyjny konieczne będzie wskazanie majątku do jakiego chcemy skierować czynności komornika (np. wierzytelności z rachunków bankowych, ruchomości, nieruchomości itp.). Istnieje również możliwość zlecenia komornikowi poszukiwania majątku. Komornik ma przeszukania publicznych rejestrów takich jak księgi wieczyste czy rejestr samochodów CEPiK. Dodatkowo może on kierować zapytania do instytucji publicznych, jak chociażby do Urzędu Skarbowego, co może pomóc w znalezieniu majątku z którego będzie można przeprowadzić egzekucję.

Niezapłacona faktura a oszustwo – postępowanie karne

Jeżeli kontrahent wprowadził nas w błąd co do zamiaru wywiązania się z zobowiązania za towar lub usługę, brak zapłaty za fakturę może – choć nie musi – uzasadniać zarzut oszustwa (z art. 286 kodeksu karnego).

Brak zapłaty za fakturę może realizować znamiona oszustwa, gdy doszło do wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd, co skutkowało następnie niekorzystnym rozporządzeniem majątkowym. Przestępstwo warunkowane jest tu jednak celowym działaniem ukierunkowanym na wyłudzenia towaru lub usługi. Rozstrzygającym kryterium, czy doszło do popełnienia przestępstwa, jest generalnie okoliczność, czy już w momencie zawierania umowy kontrahent miał świadomość tego, że faktura nie zostanie uregulowana: albo z braku chęci dokonania zapłaty, albo z braku możliwości finansowych, np. z uwagi na stan niewypłacalności, o którym nie poinformował pokrzywdzonego przedsiębiorcy. Jeżeli jedna z tych dwóch okoliczności miała miejsce, zarzut oszustwa w przypadku niezapłaconej faktury wydaje się zasadny i możliwe jest złożenie zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa.

Jeżeli w danej sprawie brak zapłaty za fakturę może być kwalifikowany jako oszustwo, pokrzywdzonemu przedsiębiorcy przysługuje droga karna dochodzenia swych roszczeń. W takim przypadku po złożeniu zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa, zostanie wszczęte postępowanie karne i jeżeli prokurator uzna, że zostało popełnione przestępstwo, postawi sprawcy zarzuty a następnie skieruje do sądu akt oskarżenia. Jeżeli oskarżony zostanie uznany za winnego, oprócz kary która zostanie mu wymierzona, sąd będzie miał także możliwość orzec wobec niego obowiązek naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego (będzie to np. kwota z faktury, ale bez odsetek!). Samo zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa działać może zarazem mobilizująco na dłużnika, któremu składanie zeznań na Policji spodoba się mniej niż wezwanie do zapłaty.  

Co muszę jednak podkreślić, w praktyce postępowanie karne o brak zapłaty za fakturę może skończyć się niestety umorzeniem. Po pierwsze, zamiar wprowadzenia kontrahenta w błąd wcale nie jest łatwy do wykazania w praktyce. Po drugie, organy ścigania „nie lubią” zajmować się sprawami o naturze raczej cywilnej.