Ograniczenie władzy rodzicielskiej

Na samym początku należy wskazać, że istnieją dwa rodzaje ograniczenia władzy rodzicielskiej:

1. ograniczenie władzy rodzicielskiej na wniosek rodzica,
2. ograniczenie władzy rodzicielskiej z urzędu (ze względu na zawiadomienie sądu opiekuńczego przez policję, szkołę itp.) – wówczas decyzję dotyczące dziecka nie mogą być podejmowane bez zgody sądu.

Ograniczenie opieki rodzicielskiej ma miejsce wówczas, gdy istnieją poważne i obiektywne przeszkody utrudniające lub wręcz uniemożliwiające prawidłowe wykonywanie praw rodzicielskich. Może to dotyczyć jednego z rodziców lub obojga. Ograniczenie praw rodzicielskich nie zawsze wiąże się z winą jednego z rodziców.

Powody, które wpływają na ograniczenie praw rodzicielskich:

1. zawinione ograniczenie praw rodzicielskich ma miejsce wówczas, jeżeli zachowanie rodzica może zagrażać bezpieczeństwu lub zdrowiu dziecka (jednym z najczęściej występujących wypadków jest ograniczenie władzy rodzicielskiej z powodu alkoholizmu),
2. niezawinione ograniczenie praw rodzicielskich ma miejsce wówczas, kiedy rodzice nie mogą dojść do porozumienia, co do najważniejszych spraw związanych z dzieckiem po rozwodzie.

Powody ograniczenia praw rodzicielskich jednemu z rodziców

Najczęstszymi przyczynami ograniczenia praw rodzicielskich ojcu lub matce dziecka są:

• nieprawidłowy wpływ na dziecko,
• brak kontaktów z dzieckiem,
• silny konflikt między rodzicami,
• uzależnienia rodzica (np. od alkoholu, narkotyków).

Ograniczenie władzy rodzicielskiej a kontakty

Bardzo istotną kwestią jest to, iż rodzic z ograniczoną władzą rodzicielską ma prawo i obowiązek utrzymywać kontakt ze swoim dzieckiem, bowiem kontakty z dzieckiem są niezależne od władzy rodzicielskiej.

Ograniczenie władzy rodzicielskiej a alimenty

Kwestia dotycząca alimentów przy ograniczonej władzy rodzicielskiej wygląda bardzo podobnie jak przy kontaktach. Ograniczenie władzy rodzicielskiej nie wpływa na obowiązek alimentacyjny. Rodzice w dalszym ciągu mają obowiązek ponoszenia kosztów wychowania i utrzymania dziecka.

Nie da się tego jednak połączyć w jednym pozwie. Wniosek o ograniczenie praw rodzicielskich i pozew o alimenty są to dwie odrębne sprawy (dwa całkowicie odrębne postępowania sądowe).

Kto może złożyć wniosek w celu ograniczenia praw rodzicielskiej?

Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej obojga lub jednego z rodziców może tak naprawdę złożyć każdy, kto wie, że dziecku wyrządzana jest krzywda. Może to być oczywiście ojciec lub matka dziecka, dziadkowie, kurator sądowy, szkoła, policja, przedszkole, żłobek, opieka społeczna itp. Przedmiotowy wniosek składa się w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Sąd może również (jak już było wyżej wskazywane) wszcząć takie postępowanie z urzędu. Osoba czy instytucja, która składa taki wniosek musi przedstawić odpowiednie dowody na poparcie swoich żądań i twierdzeń.

Co powinien zawierać wniosek?

Przedmiotowy wniosek o ograniczenie praw rodzicielskich nad małoletnim dzieckiem powinien zawierać przede wszystkim:

– datę i miejscowość,

– oznaczenie właściwego Sądu (Wydział Rodzinny i Nieletnich)

– podanie imion, nazwisk, numerów PESEL i adresów zarówno wnioskodawcy, jak i uczestników tj. rodziców, dziecka itp.,

– opis żądania tj. wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej,

– uzasadnienie,

– podpis,

– załączniki takie jak: np. akty urodzenia małoletnich dzieci, dowody dołączone do wniosku.

Oczywiście najlepszym scenariuszem jest zawsze współpraca rodziców dla dobra dziecka i osiągnięcie porozumienia, aby Sąd nabrał przekonania, że władza rodzicielska może być w pełni pozostawiona obojgu rodzicom, a proces decyzyjny będzie przebiegał bezkonfliktowo. Samo życie rodziców w rozłączeniu nie musi przecież zawsze oznaczać problemów z podjęciem właściwych decyzji dla dobra dziecka.