Kancelaria Prawna – Adwokat Kamil Stępień

Rozwód. W Polsce zjawisko bardzo powszechne, gdzie rozpada się co trzecie małżeństwo. Niezależnie od tego, czy do małżeństwa podchodzimy tradycyjnie, czy nowocześnie, małżeństwo, niczym umowa, może ulec rozwiązaniu. Poniższy artykuł przedstawi odpowiedzi na najczęściej pojawiające się wątpliwości w przedmiotowej sprawie.

Czym jest rozwód?


Nasze rozważania należy rozpocząć od kwestii czym tak naprawdę jest rozwód. Jest to prawne zakończenie ważnego związku małżeńskiego na drodze sądowej. Rozwód jest jednym z trzech sposobów rozwiązania małżeństwa, pozostałe to śmierć jednego z małżonków oraz unieważnienie małżeństwa.


Jak i gdzie złożyć pozew o rozwód?


Pozew należy złożyć w Sądzie Okręgowym, w okręgu którego małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w tym okręgu ma jeszcze miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Gdy nie ma takiej możliwości to właściwy wówczas jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli tego również nie da się ustalić, to sąd miejsca zamieszkania powoda. Pozew należy złożyć w dwóch egzemplarzach (dla sądu oraz strony pozwanej) w biurze podawczym właściwego sądu albo wysłać tradycyjnie pocztą.


Ile wynosi opłata od pozwu?


Strona wnosząca pozew rozwodowy zobowiązana jest uiścić opłatę sądową od pozwu w wysokości 600 zł. Oczywiście mogą wystąpić również inne opłaty konieczne dla rozstrzygnięcia sprawy, a dotyczące np. wniosku o zabezpieczenie roszczenia, opinie biegłych.


Czy w trakcie postępowania rozwodowego można zostać zwolnionym od kosztów sądowych?


Tak, jest to możliwe. Stronę, której nie stać na poniesienie kosztów sądowych, sąd może w całości lub części z nich zwolnić. W tym celu małżonek powinien złożyć na odpowiednim formularzu oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Z oświadczenia powinno wynikać dlaczego nie jest on w stanie ponieść kosztów sądowych bez uszczerbku koniecznego dla siebie i rodziny, np. nie pracuje, ma niskie dochody, a duże koszty utrzymania.


Sąd zwróci stronie powodowej połowę uiszczonej opłaty od pozwu (czyli 300 zł), jeżeli strony postępowania, złożą zgodne wnioski o orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie, które nie zostaną cofnięte aż do uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. W takim przypadku sąd zobowiąże również stronę pozwaną do zwrotu stronie powodowej połowy kosztów postępowania (czyli 150 zł). Strona wnosząca pozew o rozwód ponosi wówczas tylko 150 zł kosztów sądowych.


Ponadto sąd orzekający zwróci stronie całą uiszczoną opłatę od pozwu w przypadku cofnięcia pozwu na skutek pojednania się stron w pierwszej instancji. A w przypadku takiego pojednania przez zakończeniem postępowania apelacyjnego sąd zwraca połowę uiszczonej opłaty od apelacji.


Jakie wymogi formalne powinien spełniać pozew o rozwód?


Każdy pozew składany do sądu, w tym także pozew o rozwód, powinien spełniać określone wymogi formalne, w przeciwnym razie sąd wezwie do ich uzupełnienia albo nie nada w ogóle biegu sprawie, jeśli braki nie będą miały charakteru formalnego. Formułując pozew należy oznaczyć właściwy sąd, do którego pozew będzie skierowany, imiona i nazwiska stron, ich miejsca zamieszkania, numer PESEL osoby wnoszącej pozew, oznaczyć rodzaj pisma (w tym przypadku „pozew o rozwód”) oraz należy zawrzeć żądania pozwu tj. wniosek o rozwiązanie małżeństwa bez orzekania o winie albo z orzeczeniem o winie.


O co można również wnioskować w pozwie o rozwód?


W pozwie o rozwód można również zawrzeć wnioski dotyczące innych kwestii niż te dotyczące winy czy jej braku tj.:

1) władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi stron postępowania,

2) uregulowanie kontaktów dziecka z rodzicem, z którym małoletni na stałe nie przebywa (ewentualnie odstąpienie od regulowania kontaktów z rodzicem),

3) alimentów, czyli udziału małżonka w kosztach utrzymania małoletnich dzieci stron,

4) alimentów od małżonka na drugiego małżonka,

5) sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania przez czas wspólnego zamieszkiwania w nim małżonków po orzeczeniu rozwodu.


W niektórych sytuacjach można również zamieścić wnioski o:

1) podział majątku wspólnego (na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu)

2) eksmisję małżonka ze wspólnie zajmowanego mieszkania (w wypadkach, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie).


Jakie dowody są potrzebne do pozwu o rozwód?

Dokumentami niezbędnymi, które należy dołączyć do pozwu są: skrócony odpis aktu małżeństwa, akty urodzenia dzieci (w przypadku gdy strony postępowania mają dzieci). Oprócz tego powinno się dołączyć wszelkie inne dowody niezbędne na poparcie swych racji takie jak: zeznania świadków, nagrania audio bądź video, wydruki rozmów, opłaty rachunków domowych czy kosztów utrzymania dziecka, zaświadczenia lekarskie o stanie zdrowia.


Jaki jest czas oczekiwania na pierwszą rozprawę?

Na ogół pierwsza rozprawa wyznaczana jest w terminie około trzech miesięcy od dnia złożenia pozwu. W przypadku wezwania przez sąd do uzupełniania braków formalnych pozwu należy doliczyć jeszcze niezbędny czas na ich uzupełnienie. Natomiast w razie zawarcia w pozwie wniosku o zabezpieczenie roszczenia, termin pierwszej rozprawy sąd wyznacza jak najszybciej, choć w praktyce może to być kilka tygodni.