Czym jest system dozoru elektronicznego?

Najprościej rzecz ujmując SDE kontroluje zachowanie skazanego poprzez użycie środków technicznych – wodoodpornego nadajnika, który rejestruje przebieg odbywania kary. Nadajnik zakładany jest na przegub dłoni lub nogę, dodatkowo w miejscu odbywania kary znajduje się urządzenie monitorujące, którego celem jest kontrola skazanego dotycząca właściwego wypełnienia warunków wykonywania kary.

Każdy skazany ma indywidualnie wyznaczony przez sąd harmonogram, który ma obowiązek wykonywać codziennie z należytą starannością w wyznaczonych godzinach. Za zgodą sądu skazany może nawet odbywać karę poza miejscem zamieszkania lub innym wyznaczonym miejscem wskazanym do odbywania kary, np. możliwa jest praca w zakładzie pracy czy kontynuowanie nauki. Wszystko odbywa się jednak pod dyskretną kontrolą, którą umożliwia system dozoru elektronicznego w postaci nadajnika ukrytego w ww. opasce. W przypadku naruszenia warunków odbywania kary (spóźnienie, nieobecność) urządzenie monitorujące przysyła informację do Centrali Monitorowania, co może spowodować uchylenie przez sąd dozoru elektronicznego i zarządzenie wykonania kary w zakładzie karnym.

Jaka kara nadaje się do SDE?

Podstawowe pytanie, z jakim spotykam się w swej praktyce adwokackiej, brzmi następująco: Czy każda kara pozbawienia wolności nadaje się do SDE? Niestety nie. Możliwość wykonywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego dotyczy tylko kary nieprzekraczającej 1 roku i 6 miesięcy. Dodatkowo należy wskazać, że skazany nie może być multirecydywistą (z art. 64 § 2 k.k.), musi mieć określone miejsce stałego pobytu, wszystkie pełnoletnie osoby mieszkające z nim muszą wyrazić zgodę na piśmie. Zezwolenie nie zostanie natomiast udzielone, jeśli w mieszkaniu wskazanym we wniosku nie ma odpowiednich warunków do wykonywania kary w tym systemie – prąd elektryczny oraz odpowiedni sygnał telefonii komórkowej dla zapewnienia prawidłowej pracy urządzeń monitorujących.

Wniosek o SDE

Najistotniejszą kwestią jest to, że o SDE orzeka się tylko na wniosek. Wniosek ten może być złożony przez skazanego, jego obrońcę, prokuratora lub sądowego kuratora bądź też dyrektora zakładu karnego. W praktyce najczęstsze są rzecz jasna wnioski skazanego lub jego obrońcy.

Gotowy wniosek wraz z uzasadnieniem i załącznikami, należy złożyć do Sądu Penitencjarnego (jest to oddział Sądu Okręgowego), w którego okręgu znajduje się miejsce stałego pobytu skazanego.

We wniosku o udzielenie zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego należy się odnieść do wszystkich wskazanych wyżej przesłanek. Najwięcej uwagi należy rzecz jasna poświęcić celom kary i wykazaniu braku przeciwskazań do wykonywania kary w warunkach wolnościowych. Kwestie organizacyjno-techniczne będę przez sąd dodatkowo badane. Do wniosku należy dołączyć pisemną zgodę domowników na SDE.

Złożenie wniosku o wykonywanie kary w systemie dozoru elektronicznego nie wymaga uiszczenia opłaty. Podobnie jest z wykonywaniem kary w SDE – jest ono bezpłatne. 

Istotne!

Złożenie wniosku o SDE nie wstrzymuje wykonania kary pozbawienia wolności. Skazany jest zatem zobowiązany stawić się w zakładzie karnym lub areszcie śledczym zgodnie z otrzymanym wezwaniem. Chcąc wstrzymać wykonanie kary, we wniosku o SDE należy zawrzeć odrębny wniosek w tym przedmiocie. Właściwy do wykonywania prawomocnych orzeczeń jest Sąd, który wydał wyrok w I instancji, a konkretnie wydział wykonawczy tego sądu. To tam należy złożyć wniosek o wstrzymanie wykonania kary jeżeli zdecydowałeś się składać wniosek o dozór elektroniczny i ten sąd wyda w tej sprawie postanowienie.