Czym jest wyrok nakazowy?

Nasze rozważania musimy zacząć od odpowiedzi na pytanie czym tak naprawdę jest ten wyrok nakazowy? Takie wyroki zasadniczo nie różnią się mocą ani treścią od „zwykłych” wyroków wydawanych przez sądy po przeprowadzeniu całości postępowania. Wydawany jest na posiedzeniu bez udziału stron (oznacza to, że wydania wyroku nie poprzedza żadna rozprawa). Sąd opiera się wyłącznie na dowodach zgromadzonych w postępowaniu przygotowawczym (tj. zebranych przez Prokuraturę oraz Policję).

Głównym celem wydawania wyroków nakazowych jest z całą pewnością odciążenie sądów i uniknięcie procesów w sprawach dość oczywistych.

Kiedy sąd wyda wyrok nakazowy?

Wyrok nakazowy wydawany jest wyłącznie w sprawach, w których było prowadzone dochodzenie, tj. w takich, które nie dotyczyły poważniejszych spraw, gdzie zagrożenie karą jest zdecydowanie wyższe (wówczas prowadzi się śledztwo).

Dodatkowo taki wyrok może być wydany, gdy okoliczności czynu i wina oskarżonego nie budzą najmniejszej wątpliwości. Należy tutaj również wskazać, że wydanie wyroku nakazowego nie jest możliwe w sprawach z oskarżenia prywatnego (np. zniewaga, zniesławienie czy lekki uszczerbek na zdrowiu – trwający poniżej 7 dni).

Jaki rodzaj kar może być wymierzony wyrokiem nakazowym?

Przedmiotowym wyrokiem można orzec wyłącznie karę ograniczenia wolności albo grzywnę. Nie można orzec kary pozbawienia wolności. Obok ww. kary, sąd może dodatkowo orzec środek karny (np. zakaz prowadzenia pojazdu, zakaz wykonywania określonego zawodu itd.), przepadek lub środek kompensacyjny (np. obowiązek naprawienia szkody, nawiązkę itp.).

Co zrobić w przypadku otrzymania wyroku nakazowego?

Stajesz wówczas przed wyborem. Możesz zaakceptować przedmiotowe rozstrzygnięcie „zaproponowane” przez sąd, jeśli uznajesz je za prawidłowe i słuszne (wówczas nie będzie już żadnych rozpraw, przesłuchań itp., a wyrok się uprawomocni ze wszystkimi konsekwencjami). Natomiast jeśli uznasz, że przedmiotowy wyrok jest dla Ciebie bardzo krzywdzący możesz wnieść sprzeciw od wyroku nakazowego. Taki sprzeciw należy wnieść w ciągu 7 dni od doręczenia wyroku (nie wlicza się dzień doręczenia). Przedmiotowy sprzeciw należy wnieść do sądu, który wydał wyrok, wskazując swoje dane, podając sygnaturę sprawy oraz oczywiście się pod nim podpisując. W uzasadnieniu nie trzeba się rozpisywać, wystarczy jednym zdaniem napisać, że wnosi się sprzeciw z uwagi na fakt, iż nie zgadzasz się z danym wyrokiem.

Po wniesieniu sprzeciwu, wyrok nakazowy traci moc (przestaje obowiązywać). Wówczas sąd rozpoznaję sprawę na zasadach ogólnych (tj. wzywa strony, świadków, przeprowadza wszystkie dowody). Należy pamiętać, że sąd nie jest związany wyrokiem nakazowym. Co to oznacza? Najprościej rzecz ujmując to, że sąd może wydać zarówno wyrok łagodniejszy, jak i surowszy. Możliwe jest orzeczenie kary pozbawienia wolności, gdy wcześniej orzeczono grzywnę. Możliwe jest jednak również uniewinnienie oskarżonego.

Sprzeciw można również cofnąć. Należy to jednak zrobić do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej. W takiej sytuacji wyrok nakazowy się uprawomocni.