Kancelaria Prawna – Adwokat Kamil Stępień

Kiedy sąd orzeka o zakazie prowadzenia pojazdów?

 

W wyroku karnym sąd może (ale nie musi) orzec zakaz prowadzenia pojazdów określonego rodzaju. Ma to miejsce, gdy skazuje osobę za przestępstwo dotyczące bezpieczeństwa w komunikacji. Należy o tym pamiętać, że nie każde skazanie za wypadek komunikacyjny musi się wiązać z orzeczeniem zakazu. Sąd orzeka przedmiotowy zakaz tylko wtedy, gdy uzna, że dalsze prowadzenie pojazdu przed danego sprawcę stwarza zagrożenie dla ruchu.

Sąd obowiązkowo orzeknie zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w razie skazania za przestępstwa:

  • prowadzenia pojazdu po cofnięciu uprawnień – art. 180a k.k.,
  • niestosowania się do polecenia zatrzymania pojazdu mechanicznego – art. 178b k.k.
  • niezastosowania się do zakazu prowadzenia pojazdów – art. 244 k.k.
 

Obowiązkowy zakaz na co najmniej 3 lata sąd orzeknie w przypadku skazania za przestępstwa:

  • kierowania w stanie nietrzeźwości,
  • kierowania pod wpływem środka odurzającego,
  • zbiegnięcie z miejsca zdarzenia po wypadku.
 

Jakich pojazdów dotyczy przedmiotowy zakaz?

 

Sąd może orzec w wyroku dwa różne zakazy dotyczące prowadzenia pojazdów. Pierwszy z nich dotyczy wszelkich pojazdów mechanicznych, drugi natomiast pojazdów określonego rodzaju. Oznacza to, że sąd może zakazać prowadzenia pojazdów tylko z jednej kategorii. Jednak najczęstszą praktyką sądową jest ta pierwsza opcja tj. dotycząca wszelkich pojazdów mechanicznych. Należy wówczas odpowiedzieć sobie na pytanie, czym tak naprawdę jest pojazd mechaniczny? Z całą pewnością jest to pojazd wprawiany w ruch przez umieszczony w nim silnik (bez względu na jego rodzaj: gazowy, spalinowy, elektryczny czy parowy). Natomiast pojazdem niemechanicznym jest taki, którego źródłem napędu jest siła kierującego lub zwierząt.


W związku z powyższym za pojazd mechaniczny należy uznać m.in.: pojazdy samochodowe, maszyny rolnicze, motocykle, skutery, samoloty, pojazdy szynowe, statki wodne itp. Posiadając taki zakaz możemy prowadzić pojazdy niemechaniczne takie jak: zaprzęgi konne, rowery, balon, kajak. Ponadto nie są pojazdami mechanicznymi rowery zaopatrzone w silnik pomocniczy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3.


Prowadzenie pojazdu mimo zakazu prowadzenia pojazdów (blokada alkoholowa)

 

Skazany chcąc ubiegać się o możliwość prowadzenia pojazdów wyposażonych w blokadę alkoholową obowiązany jest złożyć stosowny wniosek do sądu, który nałożył na niego karę. Taki wniosek zostanie pozytywnie rozpatrzony, gdy spełni się łącznie warunki wskazane w przepisach prawa. Chodzi w głównej mierze o:

  • zakaz prowadzenia pojazdów wykonywany był przez okres co najmniej połowy orzeczonego wymiaru (dla przykładu: jeżeli osoba została skazana na pięcioletni zakaz prowadzenie pojazdów mechanicznych, wnioskować ona może nie wcześniej niż po upływie dwóch i pół roku obowiązywania zakazu), a w przypadku dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów – przez okres co najmniej 10 lat. Co istotne, okres obowiązującego zakazu, zaczyna biec nie tylko od uprawomocnienia się wyroku skazującego, ale również od chwili zatrzymania prawa jazdy (jest to możliwe w sytuacji, gdy sąd w swoim wyroku zaliczył okres zatrzymania prawa jazdy na poczet orzeczonego środka karnego),

  • stwierdzenie pozytywnej postawy kryminologicznej przez sąd, którą dokonuje się na podstawie prawidłowych ustaleń i ocen, zebranych stosownych informacji w drodze wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez kuratora sądowego, na ocenę której składają się przede wszystkim:
 
  1. postawa sprawcy – chodzi tutaj w szczególności o postawę po popełnieniu przestępstwa, w głównej mierze o różne formy zachowania i zadośćuczynienia wobec pokrzywdzonego (jeśli taki był), starania o naprawienie szkody, wyrażoną skruchę, bezzwłoczne poddanie się wszystkim rygorom wynikającym z wyroku,
  2. właściwości i warunki osobiste sprawcy – dotyczy to stanu zdrowia, cech osobowości, charakteru, utrwalone sposoby reagowania na stres i sytuacje trudne, warunki rodzinne
    i środowisko, stabilizacja trybu życia,
  3. zachowanie w okresie wymaganego środka karnego – mowa tutaj o przestrzeganiu porządku prawnego, nienadużywaniu alkoholu czy unikaniu środowisk patologicznych.

    Rozpatrując taki wniosek, sąd sprawdza przede wszystkim, dlaczego kierowcy chcą przyspieszyć swój powrót za kierownicę. Najczęściej przytaczanym argumentem jest oczywiście kwestia finansowa, ponieważ poprzez skrócenie kary kierowca będzie w stanie zarabiać więcej, tym samym utrzymując rodzinę. Kolejnym argumentem, który może wpłynąć na decyzję sądu, może być minimalne przekroczenie normy alkoholu w organizmie, w momencie popełnienia przestępstwa. W odniesieniu do osób, które otrzymywały dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, są zdecydowanie traktowane surowiej przez wymiar sprawiedliwości i rzadziej otrzymują zgodę na skrócenie kary.

·